İsrail ordusu, polisi ve diğer güvenlik güçleri tarafından 12-17 yaş arası Filistinli çocuklar gece yarısı ile sabah saat beş arası zamanda tutuklandığı rapor edilmektedir. Bu şekilde tutuklananların sayısının, 2012’de, yüzde elliden daha fazla arttığı söylenmektedir. Tutuklanan çocuklar ortalama on gün boyunca tek başına hapsedilmekte ve sorgulanmaktadır. İsrail’in çocukları doğrudan ve sistematik olarak askeri mahkemelerde yargılayan tek devlet olduğu ve her yıl 500-700 arasında Filistinli çocuğun temel standartlara bile uyulmadan alıkonularak yargılandığı iddia edilmektedir. Yargılanan çocukların büyük çoğunluğu “taş atma” suçundan yargılanmaktadır. Çocuklar sorgulama merkezlerine, bağlanmış ve gözleri kapatılmış bir halde ve uykusuz bırakılarak getirilmektedir. Çocuklara sorgulama sırasında fiziksel ve psikolojik şiddet uygulandığı ve hiç bilmedikleri İbranice dilince hazırlanmış birtakım belgeler imzalatıldığı iddia edilmektedir. (1)
İtalya’da, evli bir çift, yeni doğan kız çocuklarının nüfus kaydının yaptırırken, annesinin soyadını vermek istemiş ve fakat bu istekleri resmi kayıt işleminin yapan görevli tarafından reddedilmiş ve çocuğa babasının soyadı verilmiştir. Çift, bu konuyu mahkemeye taşımış, fakat mahkeme, çocuğa, annesinin soyadının verilmesini engelleyen bir yasal düzenleme olmadığını belirtmesine karşın, İtalyan geleneğine uygun olarak, babanın soyadının verilmesi gerektiğine hükmetmiştir. Bunun ardından, sorun yüksek mahkemeye taşınmış, yüksek mahkeme bunu cinsiyet eşitliği ilkesine aykırı bulmasına karşın, kararı değiştirmeye yetkili olmadığını belirtmiş ve yetkinin yasa koyucuya ait olduğu sonucuna varmıştır. Konu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşınmış ve AİHM ise, cinsiyet ayrımcılığına yol açtığı gerekçesiyle, çocuğa annesinin soyadının verilmemesi kararını bozmuştur. (2)
Suudi Arabistan’da, gizlice çekilen bir görüntüde, çocuklara din adına işkence olarak nitelendirilebilecek düzeyde fiziksel ve ruhsal şiddet uygulandığı açıkça görülmektedir. Görüntüde, çocuklar, bir camide, vaiz tarafından kırbaçlanmaktadır. Çocukların kırbaçlanma gerekçesi ise, ezberlemeleri istenene Kuran ayetlerini ezberleyememiş olmalarıdır. Görüntülerde, vaizin acımasızca kırbaçla çocukların ellerine vurduğu ve çocukların da çaresizce ellerini sallayarak acıyı dindirmeye çalıştıkları görülüyor. (3)
İngiltere’de, ruh hastası 11-17 yaş arasındaki çok sayıda çocuğun, polis merkezlerindeki nezarethanelerde tutulduğu rapor edilmektedir. Hastanelerin, çocuklara uygun barınma birimleri olmadığı gerekçesiyle kabul etmediği bu çocuklar, bu nedenle, polis merkezlerinde tutulmaktadır. (4)
Orta Afrika Cumhuriyeti’nde devam eden iç çatışmalar çocuklar açısından her bakımdan güvensiz ve şiddet dolu bir ortam yaratmaktadır. Çocuklar, böyle bir ortamda uğradıkları ruhsal çöküntü yanında, bütünüyle korumasız bir durumda olmaları nedeniyle saldırıya uğramakta ve katledilmektedirler. Ve bu durum gittikçe sıradanlaşmaktadır. Sıcak çatışmaların yaşandığı bölgelerde yiyecek stoklarının da hızla tükendiği ve bu bölgelere yiyecek yardımlarını ulaştırmanın da son derece zor ve sıkıntılı olduğu rapor edilmektedir. (5)
Belçika 2002 yılında yaptığı bir yasal düzenleme ile dünyada, Hollanda’dan sonra, ötenaziyi yasal hale getiren ikinci ülke olmuştu. Hollanda’daki yasal düzenleme en düşük 12 yaşında olanlara ötenazi yapılmasına izin verirken, Belçika’da 2002’de yapılan yasal düzenleme, umutsuz bir şekilde hasta olan ve en düşük 18 yaşında olanlara yapılmasına izin vermekteydi. Belçika’daki uygulama, ailelerinin yasal izni olması koşuluyla 15 ve daha büyük yaştakilere de uygulanabilmekteydi. Belçika’da, 2014 yılı başlarında, ötenaziyi düzenleyen yasal düzenlemede yapılan değişiklikle, en düşük yaş sınırı kaldırılmış ve tedavisi olanaksız görülen hastalara, her yaşta ötenazi yapılmasının önü açılmıştır. (6)
Batılı ülkelerde, son zamanlarda, çocukların cinsel olarak istismar edilmelerinin önüne geçmek amacıyla düzenlenen kampanyaların sayısı artmaya başlamıştır. Bu çabaların gözler önüne serdiği gerçeklik, çocukların okullarda (7) ve dini eğitim veren kurumlarda (8) yaygın bir şekilde tacize uğradıkları ve cinsel olarak istismar edildikleridir.
Yüzden fazla sivil toplum kuruluşunun bir araya gelerek oluşturduğu bir yapı olan Çocuk Hakları Hareketi (The Child Right Movement-CRM) Pakistan hükumetine, çocukların korunması konusunda önlemler alması için baskı yapmaktadır. Bu kuruluşun dikkatini Pakistan üzerine çevirmesinin nedeni, bu ülkede çocuklara karşı işlenen suçların çok hızlı bir şekilde artmasıdır. Bu kuruluş kaynaklı verilere göre, Pakistan’da 20.5 milyon çocuk okula devam etmemekte ve 10.2 milyon çocuk da çok ağır koşullarda çalıştırılmaktadır. Çocukların çalışma esnasında, sömürülmesi, istismar edilmesi, işkenceye uğraması ve ölmesinin neredeyse gündelik sıradan durumlar haline geldiği rapor edilmektedir. 2013 Küresel Kölelik Endeksi’ne göre, Pakistan’da milyonlarca çocuk modern kölelik koşullarında bulunmaktadır. (9)
Çocuk Haber bölümünde yer verdiğimiz bundan önceki son derleme yazıyı, yeni yılda, çocuklar hakkında çocukça haberler yapmak umuduyla sonlandırmıştık… Ne yazık ki, yeni yılda, çocukların dünyasında değişen bir şey yok, takvim yaprakları dışında…
Dipnotlar
(2) http://www.hrlc.org.au/imposition-of-fathers-surname-onchildren-of-married-parents-is-discriminatory
(3) http://www.youtube.com/watch?v=CWmNbu31PiU&featu re=youtu.be
(4) http://www.cypnow.co.uk/cyp/news/1141851/cells-holdmentally-ill-children?utm_content=&utm_campaign=290114_ Daily2&utm_source=Children%20%26%20Young%20 People%20Now&utm_medium=adestra_email&utm_ term=http%3A%2F%2Fwww.cypnow.co.uk%2Fcyp%2Fnews%2 F1141851%2Fcells-hold-mentally-ill-children
(6) https://www.crin.org/en/node/39000
(8) http://www.crin.org/en/home/campaigns/end-sexualviolence-religious-institutions
(9) https://www.crin.org/en/library/news-archive/pakistancampaigners-urge-government-enact-pending-bills
* Yrd. Doç. Dr. Akdeniz Üniversitesi İİBF Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Öğretim Üyesi ve Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı Gönüllüsü
(Tablo ve görsellere PDF üzerinden ulaşabilirsiniz.)