Üniversitelerimizdeki Sosyal Politika kürsülerinin, 1982 yılında, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri-ÇEEİ olarak dönüştürülmesiyle, bu kürsüler bir kimlik bunalımına itilmişti. Bu bunalım ikinci bir dönüşümle, ÇEEİ’den İnsan Kaynakları’na dönüşümle aşılmaya çalışılmıştır. Bu yöndeki dönüşüm talebi sosyal politikaya bütünüyle sırt çevirmek anlamına gelmektedir. ÇEEİ Bölümleri ilk olarak bu dönüşümü gerçekleştirmek üzere toplanmaya başlamıştı. Ancak, fiili olarak “insan kaynakları yönetimi”ne ilgi devam etmekle birlikte bölümlerin tümden “insan kaynakları yönetimi”’ne dönüştürülmesi düşüncesi gündemden düşmüş görünüyor. Bunun yerine ÇEEİ Bölümleri toplantısı bölüm içi sorunların ve bölümün ilgi duyduğu sosyal politika konularının ele alındığı bir zemin haline getirilmeye çalışılmaktadır, en azından şimdilik. Bu toplantıların en işlevsel yanlarından biri de, bölümler arası sosyalleşmeyi sağlamasıdır.
Geleneksel olarak her yıl yapılan ÇEEİ Bölümleri toplantısının 13’üncüsü bu yıl 20-21 Mayıs 2011 tarihlerinde Cumhuriyet Üniversitesi ÇEEİ Bölümünün ev sahipliğinde Sivas’ta gerçekleştirildi. Toplantının ana tartışma başlığı “kayıt dışı çalışma sorunları” idi. Sosyal politika disiplinin günümüz temel sorunsal alanlarından biri olan kayıt dışı çalışma olgusu emekçi kesimler açısından son derece aleyhte bir durumdur. Çalışma ilişkisinin kayıt dışına kaydırılarak yasal ve kurumsal düzenlemelerin devre dışı bırakılması, ücretle çalışan kesimin temel hak ve özgürlüklerini elinden alarak sömürü ilişkisini derinleştirmektedir. ÇEEİ Sivas toplantısında düzenlenen iki oturumluk kongrede bu konu birçok boyutuyla ele alınmıştır. Prof. Dr. A. Gürhan FİŞEK’in başkanlığında yapılan birinci oturumda, Prof. Dr. Şerife Türcan Özsuca ve Yrd. Doç. Dr. Şenay Gökbayrak tarafından “Türkiye’de Kayıt dışı İstihdamın Gerçekleşme Biçimleri ve Nedensellik İlişkileri”, Yrd. Doç. Dr. Recep Kapar tarafından “Enformel İstihdamın Sosyal Bütünlük ve Gelişme Üzerine Etkisi” ve Prof. Dr. Zeki Erdut tarafından “İş gücü Piyasasında Enformelleşme ve Çalışma Yaşamı”; Prof. Dr. Fevzi Demir’in başkalığında yapılan ikinci oturumda ise Doç. Dr. Oğuz Karadeniz tarafından “Türkiye’de Sosyal Güvenlik Siteminin Kayıt dışında Bıraktığı İstihdam”, Prof. Dr. Kuvvet Lordoğlu tarafından “Mevsimlik Tarım İşçileri: Karasu Örneği: Karasu Örneği” ve Doç. Dr. Necmettin Özerkmen tarafından “Kayıtdışılığın Toplumsal Maliyeti” başlıklı sunumlar yapılmıştır.
Sivas toplantısında önceki toplantılardan farklı olarak sosyal politika disiplini açısından son derece anlamlı bir etkinliğe daha yer verildi: Sosyal politika alanında kuramsal ve eylemsel düzlemde faaliyet gösteren ve bu alanda ciddi bir birikimi olan Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı’nın fotoğraf ve karikatür sergisi. Çalışan çocukları konu alan ve çocuk işçiliğinin birçok farklı biçimini yansıtarak buna karşı bir tepki oluşturmayı amaçlayan sergi, toplantıyla eş zamanlı olarak açıldı ve hem ÇEEİ Bölümleri öğretim üyeleri hem de öğrencileri tarafından büyük bir ilgi gördü.
Bu yılki toplantıyı önceki toplantılardan ayıran diğer bir yanı da, sosyal politika disiplininin en genç mensuplarının, ÇEEİ Bölümü öğrencilerinin (Cumhuriyet Üniversitesi ÇEEİ Bölümü öğrencileri) katılımına açık olmasıydı. Öğrenciler hem toplantının organizasyonunda görev alarak hem de kongreye dinleyici olarak katılarak diğer bölümlerdeki öğretim üyeleriyle tanışma ve kaynaşma fırsatı elde etmiştir. Öğrenciler daha önceden haberdar olmadıkları Fişek Enstitüsü’nü tanıma ve çalışmaları hakkında bilgi edinme olanağına da sahip olmuştur.
Sosyal politika disiplininin geleceği açısından ilgi çekici ve düşündürücü olacağından hareketle, toplantıya katılan öğrencilerden sosyal politika disiplini ile henüz tanışan birinci sınıftakilerle temel bir bilgi birikimine sahip dördüncü sınıftakilerden izlenimlerini bir kağıda yazmaları istendi. Şimdi sözü, genç sosyal politikacılara bırakalım…
Samet Çelebi (ÇEEİ, 4.sınıf): Üniversitemizde ilk defa düzenlenmiş olan ÇEEİ Kongresi bölümümüz adına ve bütün ÇEEİ bölümleri adına önemli olmakla birlikte biz öğrenciler için bulunmaz bir ortamdır. Sosyal ve ekonomik sorunlar üzerine yapılan sunumlar ve Fişek Enstitüsü fotoğraf sergisi sosyal politikanın önemini bir kez daha gözler önüne sermiştir. Bu tür etkinliklerin sürekli olması dileğiyle…
Ali Haluk Bakırdöven (ÇEEİ, 4.sınıf): Düzenlenen kongre ve Fişek Enstitüsü fotoğraf sergisi çalışma hayatında olan haksızlıkları çarpıcı bir şekilde ortaya koymuştur. Bu tür etkinlikleri söz konusu haksızlıklara karşı sesimizi yükseltmek için en iyi şekilde değerlendirmeli ve sürdürmeliyiz.
Mert Ekşi (ÇEEİ, 4.sınıf): Sosyal sorunlar, ülkemizin ve üniversite camiasının en büyük hedeflerinden biridir. Böyle bir düşüncede, sorunlara çözüm bulmakta bizlerin ve bu camianın temel görevidir. Bu amaçla yapılan ÇEEİ kongresi önemli bir yer tutmaktadır. Kongrede karşılıklı diyaloglar ve çözüm önerileri büyük bir mutluluktur. Asıl amaç kaynaşmak ve birleşmektir. Bu da başarıldı, hedeflere ulaşıldı. Kongrede yer alan herkese teşekkürler.
Seda Birinci (ÇEEİ, 4.sınıf): Düzenlenen bu kongre ve Fişek Enstitüsü çocuk fotoğrafları, çocuk haklarının savunulmasında önemli bir yer edinmiştir. Çalışan ve küçük yaş gruplarındaki çocuklarının emeğinin korunması amaçlanır. Bu kongre sosyal sorunların ortaya konması ve çözüm üretme yolları açısından verimli geçmiştir. Diğer üniversitelerden gelen hocalarımız ile birlikte bu kongrede yer almaktan çok mutluyum. Teşekkürler.
Ünal Girgin (ÇEEİ, 4.sınıf): Emeğin sömürüldüğü, sosyal sorunların arttığı günümüzde Fişek Enstitüsünün fotoğraf sergisine ev sahipliği yapan ÇEEİ bölümüne bu konularda duyarlı olması nedeniyle teşekkür ederim. Daha güzel ve barış dolu bir dünya dileğiyle…
Handan Demir (ÇEEİ, 4.sınıf): Bölümümüzün adıyla düzenlenen bu kongreye katılmaktan ve kongrede görev almaktan çok mutluyum. Ülkemize ait tüm sorunlar özellikle ekonomi sorunları iki oturum halinde sunuldu. Veriler, tablolar, büyüme oranları gösterildi. Kayıt dışı ekonominin yarattığı sorunlar, formel sektöre çevirmekteki stratejiler anlatıldı. Fişek Enstitüsünün düzenlemiş olduğu fotoğraf koleksiyonu katılımcılara gösterildi. Katılımcılara, hocalarıma, Fişek Enstitüsüne ve görev alan arkadaşlarıma teşekkür ederim.
Elif Cebeci (ÇEEİ, 4.sınıf): Üniversitemizde ilk defa düzenlenen ÇEEİ kongresine katılmaktan ve görev almaktan çok mutluyum. Kayıt dışı ekonominin zararlarının ve kayıt içi ekonomiye katılımın gereklerinin anlatıldığı iki oturumlu kongre ve Fişek Enstitüsü fotoğraf sergisi bizim için çok yararlıydı. Farklı üniversitelerden gelen hocalarla tanışmak bana mutluluk verdi.
Esengül Güçlü (ÇEEİ, 1.sınıf): Cumhuriyet Üniversitesi’nde yapılan ÇEEİ kongresinde Fişek Enstitüsünün hazırlamış olduğu çalışan çocuk fotoğrafları sergisinde görev alma fırsatı buldum. O fotoğrafları incelediğimde gördüm ki, fotoğraflar, birçok kişinin gördüğü ve dönüp bakmadığı çocuklardan oluşuyordu. Fotoğraflara ilk baktığımda olağan karşıladığımız o çocukların, gözlerine bakıldığında o hüzün perdesi apaçık ortadaydı. O küçük yaştaki çocukların sırtlandığı büyük yük. Şimdi bir düşünmek gerek: O küçük yaştaki çocuklar mı olgun, yoksa biz mi? Bu sergiyi bize görme şansı veren herkese teşekkür ederim.
Oktay Çınar (ÇEEİ, 1.sınıf): Kongreye katılmaktan ve orada bulunmaktan mutluluk duydum. Diğer üniversitelerden katılan öğretim görevlilerinin konferans konuşmalarını dinlemek ve sonrasında şehir, üniversite ve bölüm hakkında birebir sohbet etmek ayrı bir güzeldi. Ayrıca Oya Fişek’in başkanlığını yapmış olduğu Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Vakfı fotoğraf sergisi konferansa ayrı bir güzellik kattı. Konferansa katılan tüm hocalarımıza teşekkür ediyorum.
Burcu Özcan (ÇEEİ, 1.sınıf): Cumhuriyet Üniversitesinde ÇEEİ kongresinde sergilenen Fişek Enstitüsünün hazırlamış olduğu “çalışan çocuk” fotoğraflarını görme fırsatı buldum. Çocuklarda, geleceğimizin parlayan yıldızlarında, o hüznü, o gerçek yaşanmışlıkları fotoğraflara baktığım zaman gördüm. Artık çocuklara bakarken sadece bakmayı değil, görmeyi öğrendim. O çocukların sessiz haykırışları o fotoğraflarla ses buldu. Bunu sağlayan herkese katkılarından dolayı teşekkür ederim.
Genç sosyal politikacıların izlenimleri, hem bilimsel etkinliklerin ve hem de onlarla bütünleşen sanatsal etkinliklerin ne kadar önemli ve yönlendirici olduğunu ortaya koyuyor. Sorunları gözler önüne sermede sanatın rolü, bu kongrede bir kez daha kanıtlandı. Bir teşekkür de bu fotoğrafları çeken sanatçılara …
(*) Dr., Cumhuriyet Üniv. İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü / Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Vakfı Gönüllüsü
(Tablo ve görsellere PDF üzerinden ulaşabilirsiniz.)