İş kazalarının bir yazgı olmadığını önce başına gelenler öğrendi. Canları yananlar, sevdiğini yitirenler, “Bu nasıl adalet?” diye düşündüler. Ama bu adaletsizliğin, kendi yazgılarının “kara” lığına bağlanamayacağını; birilerinin buna neden olduğunu anladılar.
Bir işyerinin ortasına bomba koyarlarsa ve bu patlarsa; sen bunu nasıl “yazgı” ile açıklayabilirsiniz?! Bu konuda konulmuş açık-seçik kurallar varsa ve işveren bu kuralları hiç göz önüne almamışsa; bu yüzden de işçisinin can kaybına yol açmışsa; nasıl isyan etmezsiniz?
Nasıl önlenebileceği bilindiği için, işyerlerinde alınması zorunlu olan önlemler, yasa ve yönetmelikte açık seçik yazıldığı için, ölümle sonuçlanan her iş kazası bir cinayettir. Ama bu haberler, çoğunlukla, gazetelerin ilk sayfalarında bol renkli fotoğraflarla verilmez. Ya hiç gazete sayfalarında yer almaz; ya da birkaç satırla gazetenin uzak köşesine sıkışır.
Adalet Arayan işçi Aileleri, Türkiye’deki işçi sağlığı iş güvenliği hareketinde yeni bir olgu… Ostim’deki patlamalardan sonra oluşan bu grup, bir sivil inisiyatif; yani bir halk hareketi. Bu özelliğiyle, işçi sağlığı iş güvenliği konusunda çok az rastlanan hükümet dışı kuruluşlar arasında önemli bir konum kazanmış durumda.
Adalet arayan işçi aileleri diyor ki : “Bizler iş cinayetlerinde sevdiklerimizi kaybettik. Acımız taptaze, öfkemiz tarifsiz. Ekmeğini kazanırken, patronların daha çok kazanma hırsı, sorumluların denetim eksikliği ve ihmali sonucu hayatlarını kaybeden yakınlarımızı geri getiremeyeceğimizin elbette bilincindeyiz. Mücadelemizin özünde adalet arayışı var. Yakınlarımızın hakkını aramayı adalet mücadelesiyle sürdürüyoruz. Ama sorumluluğumuz sadece yakınlarımızla sınırlı değil ; Başka insanlar bizim gibi acı çekmesin. …
İş Cinayetleri Almanağı’nı hazırlama fikri, Adalat Arayan İşçi Aileleri olarak mücadele sürecimizde ‘iş cinayetlerine dikkat çekmek için ne yapabiliriz?’ sorusuna verilen yanıtlardan biri. İstedik ki, kaybettiğimiz canlar unutulmasın. İstedik ki yeni iş cinayetleri yaşanmasın. İstedik ki sorumlular sorumluluklarını yerine getirsin, işçi hayatı bu kadar değersiz ve ucuz olmasın. İstedik ki, adalet patronların, kamu görevlilerinin değil, hayatını kaybeden işçilerin yanında yer alsın. İstedik ki, işçi kardeşlerimiz, hem 2012 iş cinayetlerinin medyaya yansıyan tablosunu, hem de bu tablonun değişmesi için birlikte mücadele etmenin ne kadar önemli olduğunu görsün. ”
Bu kitapta yerel basından ulusal basında yer alan bir çok haberin kupürlerini göreceksiniz. Bu haberler, bir gazete köşesinde yitip gitmekten, günler geçtikçe unutulmaktan kurtarılmıştır. Çevirdiğiniz her sayfa, bir acının fotoğrafı. Resmi istatistiklerden farklı olarak, orada işçiler bir rakam olarak anılmamış; kitabın hiçbir köşesinde, burada toplanan haberlerin sayısına, kaza geçiren toplam işçi sayısına ilişkin bir rakama rastlamıyorsunuz. Çünkü her bir haber, her bir insan çok değerli ve kaybı kabul edilemez.
Yine resmi istatistiklerinden farklı olarak kayıt-dışı işçileri de kapsıyor. Ülkenin her bir köşesindeki iş kazası haberlerine ulaşıyor. İşçinin tarımda, sanayide, inşaatta çalışmasına aldırmıyor. Çünkü onu insan olarak görüyor.
İşte haber: Pamuk tarlasına sıkılan tarım ilacı 50 mevsimlik işçiyi zehirledi (30 Mayıs 1992, Adana/Seyhan)
İşte haber: Kepçe operatörü toprak yığını ile kepçe arasında kalarak hayatını kaybetti (31 Mayıs 1992, Kayseri/İncesu).
İşte haber: Geçen yıl 1 Mayıs’ta işçi ve emekçilerin resmi tatil gününde, set işçisi Selin Erdem, Hamdi Alkan’ın yönetmeni olduğu Arka Sıradakiler dizisinin çekimlerinin yapıldığı Seyrantepe’deki sette, iş cinayetinde hayatını kaybetti. Selin Erdem, 27 yaşındaydı , tüm set işçileri gibi zor ve ağır koşullarda çalışıyordu (1 Mayıs 2012, İstanbul).
Adalet Arayan İşçi Aileleri, “İş cinayetlerini unutmadık; unutturmayacağız” diyorlar. Seslerini kitapla nöbet tutarak, web sayfasında yazarak duyuruyorlar. Onların haklı mücadelelerini saygıyla selamlıyoruz ve bizimle birlikte çoğaldıklarını bilmelerini istiyoruz. Bundan sonra. Çalışma Ortamı dergisinin her sayısında bu kitaptan bir haber yayınlayarak, Vicdan ve Adalet Nöbeti’ne biz de katılacağız.
İşte bu sayının haberi: HES CUMHURİYETİNDE ÇOCUK İŞÇİ CİNAYETİ (s.53)