Durum: Üç işçi çekilebilir makaslı platform üzerinde oksi yakıt ile (oksijen& Propan/LPG) çelik konstrüksiyonların kesme işlemlerini yapmaktadır.
İşçilerin bu çalışmalar sırasında karşılaşabileceği tehlikeleri tanımlayabilir misiniz?
Neler Olabilir?
1.Kesme işlemi sırasında yayılan kıvılcımlar platform üzerinde bulunan üç çalışanda ciddi göz yaralanmalarına, yüz ve cilt yanıklarına neden olabilir.
2. Platform üzerine kaldırma kapasitesinden fazla yük bindirmek (çalışanlar+kesilen çelik profiller) platformun devrilmesine, dolayısıyla çalışanların ağır yaralanmasına neden olabilir.
3. Oksijen ve yakıt hortumlarının (ikisinin de aynı renkte olması nedeni ile) yanlış bağlanması durumunda; şalomalarda yanıcı ve yakıcı gazlar şalomanın içine karıştığı için şaloma içinde yanma veya patlama daha kolaylıkla oluşabilir.
4. Alev geri teperek hortum patlama ve yangınlarına, tüp patlama ve yangınlarına neden olabilir.
5. Kesilen çelik profiller düşerek oksijen vanasının (valfinin) kırılmasına, oksijen tüpünün basınçla fırlamasına ve civarda bulunan diğer çalışanları ağır bir şekilde yaralanmalarına neden olabilir.
6. Dökülen, saçılan kıvılcımlar aşağıda yakıt ve oksijen hortumunun yanmasına, delinmesine ve içindeki gazın tutuşmasına neden olabilir.
7. Kesilen çelik konstrüksiyon parçaları el ve cilt yanıklarına, düşmesi durumunda uzuv yaralanmalarına neden olabilir.
8. Platform üzerinden, güvenli olmayan bir pozisyonda çalışma yapılırken yüksekten düşme(ler) olabilir.
9. Saçılan kıvılcımlar yaklaşık 11m’lik yatay ve dikey mesafe içinde yanıcı bir madde var ise onların tutuşarak yanma veya patlamalarına neden olabilir.
Ne yapılmalı?
1. Yapılan iş çok tehlikeli işler kap samındandır. Deneyimli ve yetkin iş güvenliği uzmanının da katılımı ile işin risk değerlendirmesi yapılmalıdır. İşe başlamadan önce “yüksekte çalışma” ve “sıcak iş” izin sistemi uygulanmalı,
2. İşe başlamadan önce, ekipmanların ve KKD’lerin güvenlik kontrolü (kullanıcılar tarafından da) yapılmış olmalı,
3. Çalışanın işe giriş ve periyodik sağlık muayenesi yapılmış olmalı, yüksekte çalışmalarının sağlık açısından sakıncası olmamalı,
4. Yapılan iş ile ilgili (yüksekte çalışma, kaynak ve kesme işlerinde) iş sağlığı ve güvenliği eğtimleri verilmiş olmalı,
5. Kesme işleminde kullanılan – gaz ve oksijen boruları ile şalumo ya gelen hortumlar, ayrı ayrı (mavi & kavun içi/kırmızı) ve diğer tesislerden de kolaylıkla ayrılacak renkte ve TSE standartlarına uygun olmalı, oksijen tüpünün de darbelere karşı koruyucu başlığı olmalı,
6. Oksijen ve yakıt (LPG/Propan) ile kesme işleri veya benzeri fazla ışıklı işlerde çalışan işçiler, meydana gelen ışınlardan ve kıvılcımlardan gözleri koruyacak güvenlik/kaynakçı gözlüğü kullanmalı, kesme işlemini yapan çalışan ayrıca yüz siperlikli baret kullanmalı.
7. Platformun –el kitabında belirtilen – güvenlik kuralları konusunda çalışanlar bilgilendirilmeli, platform kapasitesi öğretilmeli, paraşüt tipi emniyet kemeri kullanılmalı, emniyet kemeri platform üreticisi tarafından belirlenen ankraj noktalarına takılmalı,
8. İşin özelliğine göre işçiler; kulakları, alnı, yanakları ve yüzü kıvılcıma, erimiş metale, fırlayan parçalara – kıymıklara ve benzerlerine karşı koru yan uygun başlıklar kullanmalı,
9. Kullanılmayan, şok emicili lanyardı (bağlantı halatı/ipi) olan paraşüt tipi emniyet kemerleri, yüz siperleri ve koruyucu gözlükler, kaynakçı başlığı, önlüğü eldiveni vb. özel (serin, kuru, ışığa ve ısıya doğrudan sunuk kalmayacakları) yerlerde saklanmalı, çalıştırmadan varsa
10. Sistemi hortum ve şalomadaki gazları blöf edilmeli, tüplerin vanalarını açılarak kaçak olup olmadığı kontrol edilmeli, yanıcı gaz ayar düğmesi açılmalı ve alev ayarlanmalıdır. Kesme bittikten sonra kesme oksijen mandalından el – yanıcı gaz düğmesini kapa çekilmeli, tarak alev söndürülmelidir. Ön ısıtma oksijen ayar düğmesi kapatıldıktan sonra tüpler kapatılmalı, hortumda ve şalomada kalan gazları, önce oksijen sonra yanıcı gaz blöf edilmeli,
11. Alev geri tepmesine karşı önlem alev geri tepme alınmalıdır. Bu nedenle emniyet valfleri mutlaka kullanılmalıdır.
* Kim. Müh., İş Sağlığı+İşletme Yönetimi Bilim Uzmanı Çalışma Bakanlığı Eski İş Güvenliği Müfettişi (1978-1985) İş Güvenliği Uzmanı (A Sınıfı Sertifikalı) Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı Denetim Kurulu Üyesi
(Tablo ve görsellere PDF üzerinden ulaşabilirsiniz.)