Bugün, bugünden önceki tarihsel sürecin bir sonucu olmakla birlikte, bir son nokta değil, tarihsel sürecin akışı içerisinde bir ara uğrak ve geleceğin de belirleyicisidir. Ancak, belirleyici olan zamanın akışının kendisi değil, bu akış içerisinde yer alan ve ona yön veren insan eylemidir. Bu bağlamda, insanoğlu bugününü yaşarken, aynı zamanda, geleceği de inşa ediyor ama bugün, görünen geleceğe dair bir umut, ne yazık ki, vermiyor. Bunun böyle olduğu, bugünün çocukları üzerinden ayan-beyan ortada duruyor. İşte an itibariyle çocuklarının hal-i pür melali…
UNICEF yeni yayınladığı bir rapora göre, savaş bölgelerinde yaklaşık 24 milyon çocuk eğitimden yoksun durumda bulunmaktadır. Dahası evlerini, ailelerini ve arkadaşlarını yitiren bu çocuklar güvende de değiller. Çocukların eğitimden dışlandığı ülkelerin başında Güney Sudan gelmektedir. Bu ülkede ilk ve ortaöğretim çağındaki çocukların yüzde 51’i eğitim almamaktadır. Bu oran, aynı yaş grubundaki çocuklar için, Nijer’de yüzde 47, Sudan’da yüzde 41 ve Afganistan’da yüzde 40’dır. Bununla birlikte, savaş bölgelerinde sağlıklı veri toplanamadığı için, gerçek oranların daha yüksek olma ihtimaline dikkat çekilmektedir. (1)
Çin Devlet Haber Ajansı kaynaklı bilgilere göre, bebek ticareti yapılan bir ilişkiler ağı Çin polisi tarafından ortaya çıkartılmıştır. Erkek bebekler 7-9 bin dolara satılıyorken, kız bebeklerin bu fiyatın yarısına satıldığı rapor edilmiştir… (2)
Brezilya’da ciddi bir sorun olan çocukların cinsel istismarı bağlamında, 342 kamyon şoförüyle yapılan bir saha araştırmasında, şoförlerin beşte biri çocuklarla seks yaptığını ifade etmiştir. Yüzde 85’i, yol kenarlarında ve mola yerlerinde kamyon şoförlerinin kız ve erkek çocuklarla para karşılığında seks yapmanın çok yaygın olduğunu söylemiştir. Üstelik görüşmek yapılan şoförlerin büyük çoğunluğu, bunu bir sorun olarak görmeyip, bundan utanç da duymamaktadır…(3)
Uluslararası Af Örgütü teknoloji devi Apple, Samsung ve Sony gibi firmaların, ürettikleri birçok ürününü hammaddesi olan kobalt madenin üretim sürecindeki çalışma koşulları konusunda gereken duyarlılığı göstermemekle suçlamaktadır. Af Örgütü, bu firmaların kullandığı kobalt madeninin çıkartıldığı Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ndeki madenlerde, çocukların çalıştırılmaya devam ettiğini rapor etmektedir. Bölgede yapılan saha araştırmalarında 7 yaşındaki çocukların bile madenlerde çalıştığı saptanmıştır… (4)
Bir haberin başlığı şöyle; “Campaigners hope others follow Nestle in admitting and acting on slave labour in its products” ve bu başlığın Türkçe anlamı şöyle; Nestle firması, ürettiği ürünlerde köle emeği kullandığını kabul etmiş ve kampanyacılar (sosyal haklar konusunda çalışmalar yapan kişi ve sivil toplum kuruluşları kastediliyor), diğer firmaların da bu “onurlu” davranışı sergilemesini umut ediyorlarmış… (5) Bu haber 2014 yılına ait olsa da, internette küçük bir araştırma yapıldığında, bugün de, çok sayıda bu tür haberlerle karşılaşılmakta ve köleliğin var olmayı sürdürdüğü yadsınamaz bir gerçeklik olarak ortada durmaktadır.
Kölelik sorununa dikkat çekmek için kurulmuş bir internet sitesi bulunuyor. Bu sitede yer alan bilgilere göre, modern kölelik yıllık 150 milyar dolar kazanç sağlayan bir endüstri haline gelmiş bulunuyor. Kölelerin yüzde 78’i işçi olarak ve yüzde 22’si de seks işçisi olarak çalıştırılıyor. Modern kölelerin yüzde 26’sını da 18 yaş altı çocuklar oluşturuyor… (6)
Modern kölelik Birleşmiş Milletler’in (BM) gündeminde de kendine yer bulmuş durumda, zira, 25 Eylül 2015 tarihinde, BM üyesi ülkelerin, sürdürülebilir bir kalkınma için benimsediği 17 yeni hedef arasında, çocuk emeğinin en kötü biçimlerinin önlenmesi ve modern köleliğin sona erdirilmesi de bulunuyor. Belirlenen hedeflere gelecek 15 yılda ulaşılacağına dair bir takvim de belirlenmiş durumda…(7) (Yonca ödülünü kazanmak için yaz mevsimine kadar beklemek bile imkansız görülürken..!).
Dipnotlar
(1) http://www.un.org/apps/news/story.asp?NewsID=52979#.VrdXkVKgvX5
(2) http://news.trust.org/item/20160121005721rsaj1/?source=dpagerel
(3) http://news.trust.org/item/20160128212442sgkh8/?source=dpagetopic
(4) http://news.trust.org/item/20160119112247375u8/?source=dpagetopic
(5) http://news.trust.org//item/201511241822142b2mm/
(6) http://www.freetheslaves.net/
(7) http://www.un.org/sustainabledevelopment/economic-growth/
(Tablo ve görsellere PDF üzerinden ulaşabilirsiniz.)
* Yrd. Doç. Dr., Akdeniz Üniversitesi İİBF Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Öğretim Üyesi ve Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı Gönüllüsü