Bazen, küçük bir rastlantı sıradan bir günü, sıradan olmaktan çıkartıp, yaşamı değerli kılan olayların yaşanacağı uygun ortamı oluşturur. Sağlıklı, temiz bir kentte yaşamamızı sağlayan temizlik işçilerinden ikisi çöpleri toplarken bir torbanın içerisinde kitaplar bulurlar ve bir düş kurarlar. Düşlerini arkadaşları ile paylaşırlar. Düşleri; çöplerde buldukları kitaplarla bir kitaplık kurmaktır. El birliği, gönül birliği yaparak sonunda kütüphanelerini kurarlar. Yani bir masal gerçek olur. “Çalışma Ortamı” dergisinin bu sayısının konuğu: Çöpten Çıkan Kütüphane görevlisi Eray Yılmaz.
- Çöpten Kütüphane fikri nasıl ortaya çıktı?
Temizlikte çalışan arkadaşlarımız çöp konteynerlerinin yanında kitaplar buluyorlardı. Madem bizler bu kadar kitap buluyoruz, bu kitaplardan kütüphane kuralım, işçi arkadaşlarımızda gelsin bu kütüphaneden faydalansın şeklinde fikir oluştu. Kitaplar hızlıca toplandı ve kütüphane oluşturuldu. Atmaya kıyamadıkları kitapları buraya gönderdi insanlar. Buranın bir özelliği de oturduğumuz sandalye ve masadan tutun tüm eşyaların geri dönüşüm ile kazandırılmasıdır
Bu yaptığımız çalışmalar medyada çok ilgi gördü. Hatta dünyada ilgi gördü. İnsanlarımız yoğun ilgi gösterdi ve kitap desteğinde bulundular. Bugün hala desteklerini de sürdürmekteler.
- Yabancı ülkelerde de ilgi gördü dediniz, bunlar hangi ülkeler? Nereden haberleri oldu?
Kısaca bahsetmek gerekirse, bunlar Çin, İran, Irak, Amerika, Almanya, Fransa, İngiltere, İsrail. Kütüphanemizin ilk haberini BBC yapmıştı, oradan haber aldıklarını söylediler. Ondan sonra da birçok insan ziyaret etmeye başladı.
- Burası bir uğrak yeri haline geldi o zaman.
Evet. Halk çok merak ediyor. Gelip kütüphaneyi görmek istiyorlar.
- Etrafta çok yerleşim yeri yok. Kütüphaneye öğrenciler ulaşabiliyor mu?
Buraya ulaşım oldukça zor. En yakın da Mühye ve İmrahor Köyü var. Ama birçok okul ziyarete geliyor. Lise, anasınıfı, kreşler, birçok düzeyde ziyarete geldi. Öğrenciler geldiğinde bizim bir de müzik grubumuz var. Adı Grup Teneke. İşçilerin oluşturduğu bir grup. Onlar da ziyarete gelenlere konser veriyor.
Ama kütüphanenin açılmasındaki esas amaç mesaisi biten işçi arkadaşların kütüphaneden yararlanması, kitap okumasıydı. Onlara birşeyler kazandırmak amacıyla oluşturuldu. Dışarıdan gelen insanlara da kapısı açık ama ulaşım zor tabi.
- Kütüphanenin olduğu bina alışık olduğumuz binalara benzemiyor, buranın geçmişini biraz anlatır mısınız?
Haklısınız. Burası geçmiş yıllarda aktif olarak kullanılan bir tuğla fabrikasıydı. 20 yıl önce bu fabrika kapanmış ve uzun bir süre atıl kalmıştır. Bizim şantiyemiz buraya taşınıp kütüphane fikri ortaya çıkınca, burası restore edildi ve 2016 yılında açıldı.
- İşçilerin çocukları kütüphaneden yararlanıyor mu?
Tabiki, işçi çocukları gelip kullanıyorlar. Gelemeyenler de istedikleri kitapları bize not olarak iletiyorlar ve biz de onlara gönderiyoruz.
- Peki ulaşım konusunda sıkıntı çeken genç ve çocukların kütüphaneye ulaşması için bir çalışma yapıyor musunuz?
Mobil kütüphane kurduk. Çöp kamyonundan kütüphane yapıldı. Yakında mobil kütüphanemiz hizmet vermeye başlayacak.
- Kütüphanenizde aylık ne kadar kitap okunuyor?
Ayda yaklaşık 70 kitap okunuyor. Haftalık 1-2 kitap okuyan işçi arkadaşlarımız var. Bizim işyerimizde çalışanların çoğu ilkokul mezunu. Ama son yıllarda lise hatta üniversite mezunu temizlik işçilerinin sayısı arttı. Bu da kütüphaneden yararlananların sayısını arttırdı.
Burada şöyle bir sorun da var. Çöp toplama işinin yüzde 70’i gece yapılıyor. Ama bu kütüphane gece açık değil. Onlar gece çalıştığı için kütüphaneden yararlanamıyorlar, gündüz de gececiler uyuyorlar. Bu kütüphane 24 saat açık olsa ya da daha çok işçimiz gündüz çalışsa bu kütüphaneden yararlanan sayısı artar. Çalışma saatlerinin uymaması nedeni ile yeterince yararlanamıyorlar. Ama burada vardiya sistemi var. 6 ayda bir değişim oluyor. Ayrıca geceden kitap isteyenler bana not bırakıyor, ben de güvenliğe hazırlayıp veriyorum.
- Hangi kitaplar daha çok okunuyor?
En çok kişisel gelişim kitapları okunuyor.
- Peki, gelip size okuduğu kitap ile ilgili konuşan oluyor mu?
Tabi gelip konuşan oluyor, kitap önerisinde bulunan oluyor. Söz gelimi okuduğu kitaplardan etkilenip yazı yazmaya başlayan oldu. Bir tane arkadaşımız var, çok güzel şiirler yazıyor. Son bir iki aydır da roman yazmayı düşünüyor.
Kahvelerimizi içip, temizlik işçisi Teneke korosunun bize de bir konser vermesinin sözünü alıp, aklımız gönlümüz onlarda teşekkür edip Çöpten Çıkan Kütüphane’den ayrıldık. Röportaj için teşekkür ederiz.
(Tablo ve görsellere PDF üzerinden ulaşabilirsiniz.)