UNICEF bir Rapor(1) yayınlayarak, dünya genelinde çocukların durumuna dikkat çekmeye çalıştı. Tahmin edileceği gibi, Rapor, çocukların sorunlarına ilişkin bir araştırma raporu olmaktan çok, yapımcı bulunamayan berbat bir korku filmi senaryosundan farksız. Ancak ne yazık ki, Rapor’da geçenler yapımcı bulamayan senaryo hakkında değil (keşke öyle olsaydı), bu berbat senaryonun sahnelenmiş hali hakkında. Sahnede olanlara ve bu olanları gözlemleyip aktaran UNICEF’e dair…
UNİCEF’in bulguları ve öngörüleri:
2015 yılında 5.9 milyon çocuk 5 yaşına gelmeden ölmüştür. Bunların büyük çoğunluğu önlenebilir ve tedavi edilebilir hastalıklar nedeniyle ölmüştür. Bebek ölümlerinin nedenleri arasında erken doğuma bağlı komplikasyonlar birinci sırada geliyor iken, zatürre ikinci sırada gelmektedir.
Milyonlarca çocuk yoksul ailelerde dünyaya gelmeleri ya da kız çocuk olarak dünyaya gelmeleri veya da savaş bölgelerinde yaşıyor olmaları nedeniyle temel eğitim alamamaktadır. Çocukların yüzde 38’i temel düzeyde okuma-yazma bile öğrenmeden ilköğretimi terk etmektedir. 35 ülkede 3-18 yaş arasında 75 milyon çocuk çaresizlik içinde eğitimden mahrum durumdadır. Bunların 17 milyonu mülteci ya da başka nedenlerle ülke içinde yerinden edilmiş çocuklardır. Savaşların sürdüğü bölgelerde kız çocuklar diğer bölgelerdeki kız çocuklara kıyasla 2.5 kat daha fazla eğitimden dışlanmaktadır.
Dünya genelinde 900 milyon kişi, Dünya Bankası tarafından belirlenen günlük 1.90 dolarlık parasal yoksulluk sınırının altında bir düzeyde yaşamını idame ettirmeye çalışmaktadır. Bu aşırı yoksulluk koşullarında yaşamını sürdürmeye çalışan nüfusun yaklaşık yarısını çocuklar oluşturmaktadır.
Bugün dünya çocuklarının maruz kaldığı eşitsizlik konusunda bir şeyler yapılmaz ise, 2030 yılında, büyük çoğunluğu Sahra-altı Afrika çocukları olmak üzere, 167 milyon çocuk aşırı yoksullaşacaktır. Yarıdan fazlası Hindistan, Nijerya, Pakistan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Angola’da olmak üzere 5 yaşından küçük 69 milyon çocuk 2016-2030 arası dönemde ölecek ve ilköğretim çağındaki 60 milyon çocuk okula gidemeyecektir. Yine 2030 yılına kadar 950 milyon kız çocuğunun evlendirilmiş olacağı tahmin edilmektedir.
UNİCEF’in sorunların kaynağına ilişkin tespitleri:
Çocukları gelecekte bekleyen tehlikelere ilişkin tahminler yapılırken 2030 yılının referans alınmasının nedeni, Birleşmiş Milletler tarafından 2016-2030 arası dönem için yeni Milenyum Kalkınma Hedefleri’nin belirlenmiş olmasıdır. UNICEF de bu bağlamda, çocukların maruz kaldığı sorunlara dikkat çekmek istemektedir. İlk defa2000-2015 arası dönemi kapsayacak şekilde belirlenen ve vadesi dolan Milenyum Kalkınma Hedefleri beklenileni vermemiş olsa da, telaşa lüzum yok, zira yeni hedefler belirlenmiş durumda.
Çocukların an itibariyle içinde bulunduğu ve gelecekte onları bekleyen kötülüklere ilişkin istatistikler uzayıp gitmektedir. Peki UNICEF bu kara tablonun nedenleri konusunda hangi tespitleri yapmaktadır? UNICEF Raporu’ndan doğrudan aktaralım;“Bir toplumun ruhu, onun en değerli üyeleri olan çocuklara karşı tavır ve tutumu üzerinden değerlendirilebilir. Aynı ölçüt ile, çocuklara hayatta ne derece adil bir şans tanındığına bakılarak, sürdürülebilir kalkınma, ekonomik büyüme ve zenginliğin paylaşımı açısından toplumların geleceği üzerinede tahmin yürütülebilir. Her çocuğa adil şans tanınması eşitlikçi bir kalkınmanın temelidir.” (UNICEF, 2016: 1).
Böylesi romantik açıklamalar üzerine herhangi bir yorumda bulunmaya gerek yok, bu tavır kabul edilemez. Mevcut dünya düzenine ve reel politiğe dokunmayan bu tür yaklaşımların ne hüküm süren bu karanlığın nedenlerini açığa çıkarması ne de bu nedenleri 2030 yılında ya da bir sonraki milenyumda ortadan kaldırması mümkün olabilir.
(*) Yrd. Doç. Dr., Akdeniz Üniversitesi İİBF Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Öğretim Üyesi ve Fişek Enstitüsü Çalışan Çocuklar Bilim ve Eylem Merkezi Vakfı Gönüllüsü
Kaynakça
(1) UNICEF (2016), TheState of theWorld’sChildren 2016 –A fairchanceforeverychild, https://www.unicef.org/ publications/index_91711.html
(Tablo ve görsellere PDF üzerinden ulaşabilirsiniz.)